Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις διεθνείς συστάσεις για τη διατήρηση και προώθηση της υγείας των παιδιών και των εφήβων, είναι απαραίτητο όλοι οι υπεύθυνοι φορείς της κοινωνίας (σχολείο, γονείς, τοπική αυτοδιοίκηση, κυβέρνηση και άλλοι φορείς) να παρέχουν τις δυνατότητες για σωματική δραστηριότητα και να προωθούν συστηματικά τη συμμετοχή των παιδιών. Αν και παράγοντες όπως οι γονείς, η τοπική κοινωνία και η στρατηγική του κράτους στη διατήρηση της υγείας μοιράζονται την υπευθυνότητα της εξασφάλισης κατάλληλων ευκαιριών και συνθηκών για σωματική δραστηριότητα στα παιδιά, και το Ελληνικό σχολείο είναι σε θέση να προσφέρει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες εάν στηριχθεί από τις απαιτούμενες στρατηγικές.
Από τις αρχές της δεύτερης χιλιετίας οι επίσημες αρχές της χώρας μας έχουν εκπονήσει διάφορες στρατηγικές, οι οποίες σκόπευαν να προωθήσουν και να δώσουν περισσότερες ευκαιρίες πρόσβασης σε οργανωμένες σωματικές δραστηριότητες και σπορ, κυρίως για τα παιδιά και τους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας (π.χ. Προγράμματα Μαζικού Αθλητισμού). Όμως, το μέγεθος της πρόκλησης μάς υποδεικνύει ότι θα πρέπει να κάνουμε πολύ μεγαλύτερες προσπάθειες και να δώσουμε στους νέους και τα παιδιά την ευκαιρία να αποκτήσουν περισσότερες και καλύτερες επιλογές σε σχέση με τη σωματική τους δραστηριότητα. Το όραμά μας για το μέλλον είναι όλα τα παιδιά της χώρας μας και οι οικογένειές τους να έχουν τη δυνατότητα να είναι σωματικά δραστήριοι και να ασκούνται καθημερινά, ώστε να μείνουν υγιείς σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Στο πλαίσιο της κινητοποίησης περαιτέρω όλων των φορέων για την επίτευξη ενός τέτοιου σκοπού, προτείνονται οι ακόλουθες στρατηγικές:
I. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (σχολεία – τοπική αυτοδιοίκηση)
Τα νέα σχολεία πρέπει να σχεδιάζονται σε περιοχές προσβάσιμες στους μαθητές με τα πόδια ή το ποδήλατο.
Στα ήδη υπάρχοντα σχολεία που βρίσκονται σε ασφαλείς περιοχές, η σχολική κοινότητα θα πρέπει να προωθήσει προγράμματα ενεργητικής μεταφοράς, δημιουργίας θέσεων στάθμευσης ποδηλάτων κ.λπ.
Στα ήδη υπάρχοντα σχολεία που βρίσκονται σε μη ασφαλείς περιοχές, η σχολική κοινότητα σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς θα πρέπει να προωθήσει προγράμματα βελτίωσης των διαδρομών των μαθητών από και προς το σχολείο, με σχολικούς τροχονόμους, ειδικά προγράμματα μετάβασης προς το σχολείο κ.λπ.
Οι δήμοι και η κεντρική διοίκηση θα πρέπει να φροντίσουν για τη δημιουργία ασφαλών διαδρομών και γειτονιών (με μικρούς αθλητικούς χώρους και ελεύθερους, ασφαλείς χώρους παιχνιδιού).
II. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ & ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ (κοινωνία)
Οι τοπικές κοινωνίες πρέπει να δημιουργήσουν τις κατάλληλες υποδομές, ώστε όλα τα παιδιά να έχουν πολλαπλές ευκαιρίες να συμμετάσχουν σε ασφαλείς και ευχάριστες σωματικές δραστηριότητες όλο τον χρόνο.
Οι αρμόδιες αρχές πρέπει να φροντίζουν, ώστε οι ευκαιρίες άσκησης να απευθύνονται σε όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από το οικονομικό, κοινωνικό και εθνικό τους προφίλ (π.χ. δωρεάν συνδρομή και μεταφορά κ.λπ.).
Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ελέγχουν και να κατευθύνουν τις στρατηγικές, ώστε οι αθλητικοί σύλλογοι, τα μαθήματα φυσικής αγωγής στα σχολεία και οι ευκαιρίες για ελεύθερη σωματική δραστηριότητα να είναι κατάλληλα για όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από την ηλικία τους και τις αθλητικές τους ικανότητες.
III. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΩΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΠΡΑΞΙΑΣ (γονείς)
Οι γονείς πρέπει να επιβλέπουν τις καθιστικές δραστηριότητες των παιδιών τους, π.χ. τηλεόραση, διαδίκτυο, βιντεοπαιχνίδια (ως ανώτατο όριο ενασχόλησης με τις οθόνες συνιστώνται οι 2 ώρες ημερησίως).
Οι γονείς πρέπει να προσπαθούν, ώστε τα παιδιά τους να αφιερώνουν όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο σε παιχνίδια εκτός σπιτιού, σε ασφαλές περιβάλλον.
Το σπιτικό περιβάλλον πρέπει, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα, να έχει διαθέσιμο κατάλληλο εξοπλισμό για παιχνίδια (π.χ. μπάλες, ποδήλατο).
Οι γονείς πρέπει να παρέχουν πολλαπλές ευκαιρίες σωματικής δραστηριότητας στα παιδιά τους μέσω των ελεύθερων παιχνιδιών, των σπορ, της οργανωμένης άσκησης, των επισκέψεων σε πάρκα κ.λπ.
Οι γονείς πρέπει να είναι οι ίδιοι σωματικά δραστήριοι μαζί με τα παιδιά τους όσο συχνότερα μπορούν.
IV. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ (Υπουργείο Παιδείας)
Το Υπουργείο Παιδείας (ηγεσία και εκπαιδευτικοί) πρέπει να φροντίζει, ώστε οι μαθητές να έχουν τον απαραίτητο χρόνο για σωματική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της σχολικής ημέρας.
Σημαντικός τρόπος για την επίτευξη αυτού είναι μέσω της θεσμοθέτησης της διδασκαλίας του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής τουλάχιστον 4 φορές την εβδομάδα (150 – 225 λεπτά), σε όλες τις τάξεις, τους τύπους και τις βαθμίδες της εκπαίδευσης (Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια) με κατάλληλα διαμορφωμένο πρόγραμμα.
Γενικά, θα πρέπει να παρέχονται δυνατότητες, ώστε οι μαθητές να είναι σωματικά δραστήριοι σε μέτριας έως υψηλής έντασης άσκηση τουλάχιστον 30 λεπτά/ημερησίως, μέσω των διαλειμμάτων και άλλων επιπρόσθετων δραστηριοτήτων του σχολείου.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. EU Working Group “Sport and Health” (2008) EU Physical Activity Guidelines. Recommended Policy Actions in Support of Health Enhancing Physical Activity. http://ec.europa.eu/sport/whatwedo/doc/health/pa_guidelines_4th_consolidated_draft_en.pdf
2. U.S Department of Health and Human Services (2008). 2008 Physical Activity Guidelines for Americans. Available at: http://www.health.gov/PAGuidelines/pdf/paguide.pdf
3. WHO (2002). Move for Health. Available at: http://www.who.int/moveforhealth/en
4. President’s Council on Fitness, Sports & Nutrition. Research DIGEST. Series 14. Number 1, (2013). Policies to Increase Youth Physical Activity in School and Community Setting.
5. Τάμπαλης Κωνσταντίνος. Διδακτορική Διατριβή. Αθήνα 2011.http://195.251.30.202:8080/dspace/bitstream/123456789/1974/1/tabalis_konstantinos.pdf
6. Krebs NF, Jacobson MS; American Academy of Pediatrics Committee on Nutrition. Prevention of pediatric overweight and obesity. Pediatrics 2003; 112:424–430.
7. Center for Disease Control and Prevention (CDC) and National Institute of Health (2004). Cardiovascular health, Program Activities, Healthy people 2010, focus area 12.
8. Fletcher GF, Balady G, Blair SN, et al. Statement on exercise: benefits and recommendations for physical activity programs for all Americans. A statement for health professionals by the Committee on Exercise and Cardiac Rehabilitation of the Council on Clinical Cardiology, American Heart Association. Circulation. 1996; 94:857-62.
Στρατηγικές Προώθησης της Σωματικής Δραστηριότητας Παιδιών & Εφήβων
