Είναι γεγονός πια ότι με την πάροδο του χρόνου τα παιδιά αφιερώνουν όλο και λιγότερο χρόνο σε σωματικές δραστηριότητες, υιοθετώντας έναν πιο καθιστικό τρόπο ζωής.
Τα αποτελέσματα των μετρήσεων του προγράμματος ΕΥΖΗΝσε παιδιά σχολείων της Ελλάδας επιβεβαίωσαν αυτή την τάση υιοθέτησης ενός πιο καθιστικού τρόπου ζωής. Οι μετρήσεις του έτους 2012-2013 έδειξαν ότι το 35% των παιδιών δεν ανταποκρίνονταν στις συστάσεις για σωματική δραστηριότητα, ενώ κατά τα έτη 2013-2014 και 2014-2015, τα ποσοστά αυτά αυξήθηκαν σημαντικά σε 45% και 42%, αντιστοίχως. Το 25% των παιδιών δε που ερωτήθηκαν δεν συμμετέχουν σε καμία οργανωμένη αθλητική δραστηριότητα (συστηματικό πρόγραμμα άσκησης). Παρατηρήθηκε, όμως, ότι ακόμα και από τα παιδιά που δήλωσαν ότι αθλούνται το 80% δεν καλύπτουν τις συστάσεις για επαρκή σωματική δραστηριότητα.
Οι συστάσεις για σωματική δραστηριότητα σε παιδιά και εφήβους από 5 έως και 17 ετών ορίζουν ως επαρκή σωματική δραστηριότητα την ενασχόληση με οποιαδήποτε δραστηριότητα μέτριας έως έντονης έντασης για τουλάχιστον 1 ώρα σε καθημερινή βάση. Όσον αφορά το είδος των δραστηριοτήτων που προτείνεται για τα παιδιά είναι κατά κύριο λόγο αερόβιες ασκήσεις, σε καθημερινή βάση, όπως το τρέξιμο, καθώς και ασκήσεις αντιστάσεων και ενίσχυσης της οστικής μάζας, όπως το μονόζυγο και το σκοινάκι, για τουλάχιστον 3 φορές ανά εβδομάδα. Πρέπει να τονιστεί ότι η σωματική δραστηριότητα θα πρέπει να είναι συστηματική και να μην πραγματοποιείται περιστασιακά. Η συστηματική και επαρκής σωματική άσκηση είναι αποδεδειγμένο ότι έχει ποικίλα οφέλη στην υγεία, την κοινωνικότητα, την απόδοση στο σχολείο και τον συντονισμό των κινήσεων των παιδιών.
Για να καταφέρει ένα παιδί να ασκηθεί επαρκώς και σε καθημερινή βάση, υπάρχουν πολλές επιλογές. Από τη μια, μπορεί να εγγραφεί και να συμμετέχει εβδομαδιαία σε κάποια οργανωμένη δραστηριότητα, όπως σε έναν αθλητικό σύλλογο ή μια ομάδα χορού. Από την άλλη, και παράλληλα με την οργανωμένη δραστηριότητα, μπορεί να δοθεί έμφαση στο απλό παιχνίδι, σε μια παιδική χαρά ή σε ένα πάρκο. Οι χώροι αυτοί είναι εύκολα προσβάσιμοι και δίνουν τη δυνατότητα να πραγματοποιηθούν πολλών ειδών δραστηριότητες αναψυχής. Επιπλέον, συστήνεται οι καθημερινές μετακινήσεις των παιδιών να γίνονται με τα πόδια, είτε τα παιδιά πάνε μόνα τους, π.χ. σχολείο, είτε με τη συνοδεία του γονέα. Ταυτόχρονα, όμως, με την προσπάθεια για την εξασφάλιση επαρκούς σωματικής δραστηριότητας είναι πολύ σημαντικό να στοχεύει κανείς και στη μείωση των καθιστικών δραστηριοτήτων, όπως η τηλεθέαση και η ενασχόληση με ηλεκτρονικά παιχνίδια. Σε αυτή την προσπάθεια, ένα μέρος των καθιστικών δραστηριοτήτων θα αντικατασταθεί αναπόφευκτα από κάποια σωματική δραστηριότητα, οπότε θα χρειαστεί να υπάρχουν ευχάριστες εναλλακτικές ενασχόλησης για το παιδί.
Προκειμένου, όμως, να επιτευχθεί ο στόχος για τη σωματική δραστηριότητα, ο ρόλος του γονέα/κηδεμόνα είναι αδιαμφισβήτητος και καθοριστικός. Καταρχάς, είναι γνωστό ότι η μίμηση είναι βασική εκπαιδευτική μέθοδος για τα παιδιά. Έτσι, όπως και σε άλλους τομείς της ζωής, τα παιδιά μιμούνται τις συνήθειες των γονιών τους, και είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι το επίπεδο της σωματικής δραστηριότητας των παιδιών σχετίζεται με αυτό των γονιών τους. Άλλωστε, τα παιδιά φαίνεται να προτιμούν να περάσουν χρόνο κάνοντας δραστηριότητες μαζί με τους γονείς τους περισσότερο και από την αγαπημένη τους καθιστική δραστηριότητα, να βλέπουν δηλαδή τηλεόραση. Τέλος, οι γονείς έχουν την ευθύνη των αποφάσεων σχετικά με τη σωματική δραστηριότητα των παιδιών τους, για παράδειγμα σχετικά με τον τρόπο μετακίνησης ή τη δυνατότητα εγγραφής σε κάποια ομάδα.
Συνεπώς, οι γονείς θα πρέπει να ενισχύουν τα παιδιά στο να συμμετέχουν συστηματικά σε ποικιλία σωματικών δραστηριοτήτων. Αξιοποιώντας και την εποχή του χρόνου στην οποία βρισκόμαστε, υπάρχουν πολλές θαυμάσιες υπαίθριες δραστηριότητες που μπορούν να γίνουν παρέα από γονείς και παιδιά.
Ποδηλασία: είτε στα μεγάλα πάρκα των πόλεων είτε πραγματοποιώντας ημερήσιες εξορμήσεις σε κοντινές αποστάσεις.
Πεζοπορία και περπάτημα: εξερευνώντας ορεινούς και παραθαλάσσιους προορισμούς στην πόλη και την επαρχία.
Ομαδικά παιχνίδια: όπως μπάσκετ και βόλεϊ, μεταξύ των μελών της οικογένειας ή και με τη συμμετοχή φίλων. Ευκαιρία, επίσης, για τους γονείς να δείξουν στα παιδιά τους τα παιχνίδια που έπαιζαν όταν ήταν νεότεροι.
Ενασχόληση με την κηπουρική: αν και μάλλον «υποτιμημένη» ως δραστηριότητα, δίνει επίσης τη δυνατότητα στα παιδιά να αναπτύξουν το αίσθημα της υπευθυνότητας μέσα από την καθημερινή φροντίδα του δικού τους φυτού.
Παιχνίδια στη θάλασσα: όταν υπάρχει πρόσβαση στο «νερό», ενώ συνδυάζεται ευχάριστα με διάφορα παιχνίδια με τη χρήση μπάλας.
Συνοψίζοντας, η σωματική δραστηριότητα είναι απαραίτητο να λαμβάνει προτεραιότητα στην καθημερινότητα των γονιών, ώστε αφενός να αποτελούν παράδειγμα για τα παιδιά τους και να τα παρακινούν να αυξήσουν τη σωματική τους δραστηριότητα και αφετέρου να υπάρχει όφελος για όλα τα μέλη της οικογένειας.
